واریکوسل شایع ترین بیماری قابل درمان در ناباروری مردان می باشد. واریکوسل اتساع وریدها در اطراف بیضه ها می باشند. این بیماری در ۱۵ % مردان بالغ و در سن باروری دیده می شود. ۳۰ % مردان با نا باروری اولیه و ۸۰ % با نا باروری ثانویه واریکوسل دارند و شایعترین علت برگشت پذیر در نا باروری مردان است. اغلب در سمت چپ بوده اما در ۵۰-۱۵ % موارد می تواند دو طرفه باشد.
دمای داخل بیضه در حالت نرمال باید ۵-۲ درجه کمتر از دمای بدن (۳۷ درجه) باشد اما با بروز واریکوسل، دمای بیضه بالا رفته و منجر به اختلال در روند اسپرم سازی بیضه ها می گردد. بعلاوه اثراتی از کاهش غلظت تستوسترون درون بیضه ها نیز دیده می شود. ممکن است کاهش رشد بیضه ها نیز بدنبال واریکوسل شدید دیده شود.
علائم واریکوسل
شایعترین علامت، بدون علامت بودن آن است. گاهی بیماران با شکایت تغییر شکل در بالای بیضه چپ، درد بیضه و یا ناباروری مراجعه می نمایند.
تشخیص
معاینه در تشخیص و شدت واریکوسل اهمیت دارد، سونوگرافی و سونوگرافی داپلر در تشخیص کمک کننده هستند.
عوارض
وجود واریس در بیضه ها باعث کوچک شدن آنها، افزایش درجه حرارت بیضه ها و اختلال در عملکرد نطفهسازی بیضه ها میگردد. در سال اول ازدواج ۳۰ درصد زوجین به طور طبیعی بچهدار نمیشوند، لذا برای بررسی زوجین بعد از سال های اولیه ازدواج باید آزمایش اسپرم صورت گیرد. در بررسی، ابتدا مرد باید دو بار به فاصله ۱ تا ۲ هفته آزمایش اسپرم را انجام دهد. چنانچه مرد مشکلی نداشت، همسر وی باید مورد بررسی قرار گیرد.
درمان واریکوسل
درمان واریکوسل، جراحی است (واریکوسلکتومی) که بر اساس میزان شدن، اختلال در آزمایش اسپرم و اندازه بیضه ها تصمیم گیری می شود. واریکوسلکتومی جراحی ظریف و کوچکی که طی آن عروق درگیر در بیماری مسدود می‌شوند.
این جراحی کمترین ریسک و کمترین احتمال عود مجدد را دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بیمارانی که با این روش درمان شده‌اند، خصوصیات اسپرم و مایع منی بهبود موثری داشته‌است و بخش قابل توجهی از درمان شدگان امکان باروری طبیعی را یافته‌اند. گرچه واریکوسلکتومی بهترین راه درمان واریکوسل به نظر می‌رسد، با توجه به شدت بیماری و وضعیت بیمار، درمان‌های کمک باروری و مصرف دارو‌ها همچنان از درمان‌های کاربردی در این بیماران محسوب می‌شوند.
